بررسی اجمالی
مرطوب کردن تختخواب - همچنین نامطلوب شبانه یا شب ادراری شبانه نامیده می شود - ادرار غیر ارادی است در حالی که در خواب پس از سن که در آن ماندن خشک در شب را می توان منطقی انتظار می رود.
ورق های خشن و لباس خواب - و یک کودک خجالت آور - صحنه آشنا در بسیاری از خانه ها است. اما نترس مرطوب کردن تخت نشانه ای از آموزش توالت نیست. این اغلب فقط بخش عادی رشد کودک است.
به طور کلی، مرطوب کردن بستر قبل از 7 سالگی نگرانی نیست. در این سن، کودک شما ممکن است هنوز در حال توسعه کنترل مثانه شبانه باشد.
اگر رطوبت تخت ادامه یاب، با صبر و درک به مشکل برسید. تغییر سبک زندگی، آموزش مثانه، هشدارهای رطوبت و گاهی داروها ممکن است باعث کاهش تدریجی رختخواب شود.
بیشتر بخوانید: درمان گیاهی شب ادراری در کودکان
در این مقاله دلیل های شب ادراری کودکان در سنین مختلف (کودکان ۳، ۸ و ۱۰ ساله) را بررسی می کنیم و به مادران روش های متفاوت درمان و برخورد با مسئله شب ادراری را آموزش خواهیم داد.
در این مقاله ما از مشاوره مشاورین مطرح تهران استفاده کرده و نظرخواهی کردیم، پس با اطمینان بالا مقاله مربوطه را مطالعه کنید.
در این مقاله سوالات بسیاری نیز توضیح داده شده اند، سوالاتی درباره قرص شب ادراری کودکان، شب ادراری کودکان در طب سنتی، شب ادراری دکتر روازاده، شب ادراری در کودکان ۳ و ۸ ساله و اسپری شب ادراری کودکان که به مرور به تمامی آن ها پاسخ داده خواهد شد.
بیشتر بخوانید: داروی شب ادراری برای کودکان
علائم شب ادراری
اکثر بچه ها تا 5 سالگی به طور کامل آموزش دیده اند اما تاریخ دقیقی برای توسعه کامل کنترل مثانه وجود ندارد. بین کودکان 5 تا 7 ساله، خوابیدن در رختخواب برای برخی از کودکان مشکل است. پس از 7 سال، تعداد کمی از کودکان هنوز تختخواب را تمیز می کنند.
چه وقت برای دیدن یک دکتر مناسب است
اکثر کودکان به تنهایی در معرض تختخواب قرار می گیرند - اما برخی نیاز به کمک کمی دارند. در موارد دیگر، مرطوب کردن رختخواب ممکن است نشانه یک وضعیت اساسی باشد که به مراقبت پزشکی نیاز دارد.
با پزشک کودک خود مشورت کنید:
- فرزند شما هنوز بعد از سن 7 سالگی در رختخواب قرار دارد
- کودک شما پس از چند ماه خشک شدن در شب، شروع به خیس کردن بستر می کند
- مرطوب کردن بستر همراه با ادرار دردناک، تشنگی غیر عادی، ادرار صورتی یا قرمز، مدفوع سخت یا خروپف است
بیشتر بخوانید: درمان شب ادراری در کودکان
علل شب ادراری در کودکان
هیچکس نمی داند چه چیزی موجب رطوبت می شود، اما عوامل مختلفی ممکن است نقش داشته باشند:
- یک مثانه کوچک. مثانه فرزند شما ممکن است به اندازه کافی برای تولید ادرار تولید شده در شب نباشد.
- ناتوانی در تشخیص یک مثانه کامل. اگر عصب هایی که مثانه را کنترل می کنند آهسته به بالغ شدن می شوند، مثانه کامل ممکن است کودک شما را بیدار کند - مخصوصا اگر فرزند شما یک خواب عمیق باشد.
- عدم تعادل هورمون در دوران کودکی بعضی از بچه ها هورمون ضددوریتی (ADH) را به میزان کم برای تولید ادرار در شب تولید نمی کنند.
- عفونت مجاری ادراری. این عفونت می تواند برای کنترل کودک برای کنترل ادرار دشوار باشد. نشانه ها و علائم ممکن است شامل ریزش مو، حوادث روزانه، ادرار مکرر، ادرار قرمز یا صورتی و درد در هنگام ادرار شدن باشد.
- آپنه خواب گاهی اوقات مرطوب کردن رطوبت، نشانه ای از آپنه انسدادی خواب است، که در آن تنفس کودک در طول خواب متوقف می شود - اغلب به علت لوزه ها و یا آدنوئید های التهابی یا بزرگ شده. علائم و نشانه های دیگر ممکن است شامل خروپف و خواب آلودگی روزانه باشد.
- دیابت. برای یک کودک که معمولا در شب خشک است، مرطوب کردن تخت ممکن است اولین علامت دیابت باشد. علائم و نشانه های دیگر ممکن است شامل دفع مقدار زیادی ادرار در یک زمان، افزایش تشنگی، خستگی و کاهش وزن با وجود اشتهای خوب باشد.
- یبوست مزمن. همان عضلات برای کنترل ادرار و دفع مدفوع استفاده می شود. هنگامی که یبوست درازمدت است، این عضلات می توانند ناکارآمد باشند و در شب به رختخواب بپردازند.
- یک مشکل ساختاری در دستگاه ادراری یا سیستم عصبی. به ندرت، رطوبت بستگی به یک نقص در سیستم عصبی کودک یا سیستم ادراری دارد.
شب ادراری چیست؟
شب ادراری امری ناخودآگاه است و فرد بر آن اراده‌ای ندارد. در واقع این مشکل زمانی بروز می‌کند که مثانه فرد در طول خواب آن‌قدر پر می‌شود که ظرفیت آن تکمیل شده و ادرار اضافی را به شکلی غیرارادی خارج می‌کند. درعین‌حال حس پر بودن مثانه آن‌قدر قوی نیست که فرد را از خواب بیدار کند تا ادرار را دفع کند. از دلایل شب ادراری می‌توان به وجود اختلال در هورمون‌های بدن، مشکل مثانه، ناآرامی هنگام خواب، مصرف دارویی خاص، مشکلات روانی و یا ژنتیک اشاره کرد، اما یکی از عوامل تأثیرگذار دیگر نیز تغذیه است.
بیشتر بخوانید: شب ادراری در کودک
برخی مواد غذایی هستند که بهتر است آنها را در طول شب و چند ساعت پیش از خواب مصرف نکرد. این مواد غذایی حساسیت و تولید ادرار را افزایش می‌دهد که همین امر می‌تواند منجر به عدم کنترل کودک بر ادرار و شب ادراری شود.
در ابتدا ما تعریف خلاصه و جامعی از بیش فعالی می گوئیم که چراغ راهی برای شما باشد و بررسی بفرمائید که آیا واقعا کودک شما دچار شب ادراری هست یا خیر.
در صورتی که کودک به‌طور مکرر، حداقل دو بار در هفته و همینطور به مدت حداقل سه ماه پی در پی بدون اینکه از داروهای ادرارآور استفاده کند و بدون اینکه زمینه بیماری‌های خاصی مثل دیابت یا صرع داشته باشد، در صورتی که شب‌ها بستر خودش را خیس کند، می‌توانیم به علائم شب ادراری کودک مشکوک شویم.
یکی دیگر از فاکتورهایی که در این قضیه بسیار مؤثر است سن کودک شما است. سن کودک حداقل باید بالای ۵ یا ۶ سال باشد. بنابراین واژه شب‌ادراری به کودکان ۳ ساله، ۴ ساله و حتی ۵ ساله هم اطلاق نمی شود.
بیشتر بخوانید: شب ادراری در کودک
بهتر است این را بدانید که خیس کردن رختخواب کودک، زمانی که در خواب است کاملاً غیرارادی صورت می‌گیرد و کودک شما هیچ‌گونه دخالتی در آن ندارد.
بنابراین آنچه که اهمیت دارد این است که از تنبیه کردن یا تحقیر کردن طفل یا مسخره کردن او جلوی دیگران باید اجتناب کنیم.
همانطوری که در درمان بیش فعالی هم صحبت کردیم، در هر نوع درمانی برای هر نوع اختلالی در کودک، شرط لازم همراهی خانواده ها است.
پرهیز از سرزنش، عدم توجه، توهین، توبیخ های بی دلیل می تواند کودک را درون یک سراشیبی شخصیتی قرار دهد.
پس شب ادراری در صورت وجود چند نکته زیر به کودک اطلاق می شود:
- سن حداقل ۶ ساله کودک
- شب ادراری حداقل ۲ بار در هفته
- شب ادراری برای حداقل ۳ ماه
- عدم مصرف داروهای ادرار زا یا درمان شب ادراری
- عدم وجود بیماری خاصی در کودک
- علت شب ادراری
بیشتر بخوانید: علت شب ادراری
شب ادراری دارای دلایل مختلفی است، اما یکی از عمده ترین دلیل های آن در کودکان ۷ و ۸ ساله با ورود به دبستان و استرس های زیاد ناشی از جو تحصیلی مدرسه ایجاد می شود. در قسمت زیر برخی علل شب ادراری را بررسی می کنیم:
- ناپایداری مثانه
- تأخیر در تکامل مغزی
- خواب سنگین
- اختلالات روانی
- اختلالات سیستم اعصاب
- مثانه نوروژنیک
- بیماری‌های وراثتی
- عفونت
- استرس
- بیماری‌های عضوی ناحیه مثانه یا آلت تناسلی
- شلی یا کاهش ظرفیت مثانه
- کمبود هورمون ضد ادرا
بیشتر بخوانید: شب ادراری چیست
شما می توانید در این ویدئو تمام محتویاتی که مورد نیازتان است را مشاهده کنید.
اگر بخواهیم دلایل عادی‌تری را بررسی کنیم که با درمان‌های خیلی سریع هم جواب بدهد و مشکل شب‌ادراری کودک برطرف شود، به چند مورد می‌توانیم اشاره کنیم.
گاهی وقت‌ها خوردن مایعات بیش از اندازه قبل از خواب باعث بروز این عارضه می‌شود یا اینکه ممکن است به بچه قبل از خواب شیشه شیر، چای و نبات یا مایعات دیگر بدهیم.
بهتر است این را بدانیم که با یک حرکت خیلی ساده می‌توانیم قسمت عمده ای از مشکلات شب ادراری در کودکان را درمان کنیم.
معمولاً خانواده ساعت خواب کودک را می‌دانند، مثلاً اگر بچه ما ساعت ۱۱ شب می‌خوابد ما تقریباً از ساعت ۹ شب به بعد مایعات را فقط در حد رفع عطش کودک، به او مایعات بدهیم،
بیشتر بخوانید: درمان گیاهی شب ادراری
مثلاً در حد یک استکان کوچک آب به او بدهیم و از دادن مایعات دیگر مثل آبمیوه یا حتی میوه‌های پرآب مثل پرتقال، نارنگی، خیار، کاهو یا میوه‌های خیلی سرد به کودک خودداری کنیم و زمانش را به عقب‌تر موکول کنیم، یعنی چند ساعت قبل از خواب، مایعات مربوطه را به کودک بدهیم.
حتی بچه‌هایی که عادت به شیر خوردن در شب دارند، خانواده ها می توانند این عادت را آرام‌آرام از کودک بگیرند و خوردن شیر را به ساعات روز موکول کنند.
گاهی وقت‌ها در اثر عفونت ادراری یا عفونت مجاری ادرار کودک دچار این مشکل می‌شود، گاهی وقت‌ها مثانه کودک به اندازه کافی رشد نکرده و حجم مثانه هنوز کوچک است، به خاطر همین خیلی سریع ادرارش می‌گیرد و خودش را خیس می‌کند. اینها عوامل و علائمی هستند که با مراجعه به پزشک خیلی سریع می‌توانیم اینها را برطرف کنیم.
یکی دیگر از دلایلی که ممکن است باعث بروز شب ادراری در کودک شود مشکلات وراثتی است. این را باید بررسی کنیم که آیا در خانواده مادری یا پدری مشکل شب ادراری وجود داشته یا نه؟ بنابراین بررسی مسائل وراثتی در کودک هم جزو نقطه نظراتی هست که می‌تواند به ما کمک کند از جهت اینکه درمان را به چه شکلی جلو ببریم.
بیشتر بخوانید: قرص ایمی پرامین برای شب ادراری
عوامل خطر
مرطوب کردن بطری می تواند بر کسی تاثیر بگذارد، اما در پسران مانند دخترها دو برابر بیشتر است. عوامل متعددی همراه با افزایش خطر برطرف شدن رختخواب، از جمله:
استرس و اضطراب حوادث ترسناک - مانند داشتن یک برادر بزرگ یا خواهر، شروع یک مدرسه جدید و یا خوابیدن از خانه - ممکن است موجب خواب آلودگی شود.
سابقه خانوادگی. اگر یک یا هر دو والدین فرزند تختخواب را به عنوان فرزند تختخواب بپوشند، فرزند آنها احتمالا مرطوب کردن تخت است.
اختلال نقص توجه / بیش فعالی (ADHD). مرطوب کردن تخت در کودکان مبتلا به ADHD شایع تر است.
بیشتر بخوانید: اسپری شب ادراری کودکان
علت شب ادراری ناگهانی در کودکان
برای این مورد دلایل متعددی وجود دارد که باید حتما پیگیری و درمان شود.
- دلیل اول: یکی از آن دلایل، ممکن است تولد نوزاد جدید در خانواده باشد. فرزند بزرگ‌تر می‌بیند نوزادی به دنیا آمده که احیاناً شب جایش را خیس می‌کند، شیر می‌خورد قبل از خواب، حرکات کودکانه از خودش نشان می‌دهد و همینطور بازگشت به کودکی دارد، یعنی شب موقع خواب جایش را خیس می‌کند. ممکن است عمدی باشد و ممکن هم هست که کاملاً ناآگاهانه این اتفاق بیفتد.
- دلیل دوم: دومین دلیل ممکن است جدایی و طلاق گرفتن پدر و مادر باشد. یعنی وارد شدن یک شوک می‌تواند این قضیه را در کودک تشدید کند.
- دلیل سوم: همینطور اختلافات و کشمکش‌های درون خانواده. ممکن است وقتی که پدر و مادر جلوی کودک با هم دعوا و کشمکش می کنند، کودک به مدت یک هفته، ده روز، یک ماه دچار شب‌ادراری شود.
- دلیل چهارم: از دیگر موارد، ممکن است مسافرت رفتن باشد. در طول سفر ممکن است دچار این مشکل شود و وقتی برگردید به حالت اولیه برگردد.
- دلیل پنجم: فوت یکی از عزیزان و اطرافیان می تواند کودک را دچار این مشکل بکند.
- دلیل ششم: تحقیر کردن و تنبیه کردن بیش از حد کودک، درباره هر چیزی، چه درباره درس، چه درباره دوستش یا خواهر و برادرش ممکن است که کودک را به این عارضه نزدیک کند.
- دلیل هفتم: همینطور یکی از مهم‌ترین دلایلش، ترس و اضطراب شدید است که ممکن است در اثر هر چیزی باشد، حتی مثلاً شنیدن صدای سگ یا تاریک شدن ناگهانی ساختمان یا اتاق یا ماندن در آسانسور یا هر دلیل دیگری که ترس و اضطراب را در کودک بالا ببرد هم ممکن است یکی از دلایلی باشد که به شکل ناگهانی کودک دچار شب‌ادراری شود.
- دلیل هشتم: دیدن مناظر وحشتناک، فیلم‌های ترسناک یا حتی دیدن کارتون‌هایی که در آنها هیروها و قهرمان‌هایی به شکل ترسناک طراحی شده‌اند و همینطور بازی‌های کامپیوتری که شکل و شمایل ترسناکی دارند که ممکن است باعث به‌وجود آمدن خواب بد و شب‌ادراری در کودک شوند.
- مدرسه: دلیل هفتم از ترس و اضطراب صحبت شد، دلیل ششم از تحقیر و تنبیه صحبت شد که جمع بندی این دو دلیل می تواند در مدرسه هنگام ارائه درس، پرسش و پاسخ، ارتباط با یک فرد خاص در مدرسه و ... رخ دهد.
بیشتر بخوانید: درمان شب ادراری کودکان
در قسمت شب ادراری در کودکان هشت ساله به تفصیل به این موضوع خواهیم پرداخت.
لازم به ذکر است که اگر کودک به شکل ناگهانی دچار این عارضه بشود معمولاً درمان راحت‌تر صورت می‌گیرد. یعنی با برداشتن آن عامل استرس‌زا یا هیجان‌آور، به مرور این قضیه حتی بدون استفاده از دارو یا درمان‌های خاص ممکن است برطرف شود.
اگر احیاناً این قضیه حل نشود شاید با بردن کودک نزد یک روان‌شناس و تعریف کردن قضیه و استفاده از چند دوره کوتاه بازی درمانی و رفتار درمانی بتوانیم این مشکل کودک را بدون استفاده از دارو برطرف کنیم.
بیشتر بخوانید: قرص شب ادراری کودکان
